Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein grubu olup, özellikle çölyak hastaları ve gluten intoleransı olan bireyler tarafından dikkatle takip edilmesi gereken bir unsurdur.

Glutenli Yiyecekler Listesi

1. Buğday Ürünleri:

• Ekmek, Simit, Poğaça, Kek, Kurabiye, Pasta: Beyaz un, tam buğday unu veya yüksek glutenli buğday unu kullanılan tüm fırın ürünleri genellikle gluten içerir.
• Makarna, Şehriye, Bulgur: Buğdaydan elde edilen makarna çeşitleri, bulgur pilavı ve çorbalar için kullanılan şehriye glutenli besinlerdir.
• Hazır Soslar ve Çorbalar: Bazı hazır soslar, çorba tozları ve sos karışımlarında kıvam artırıcı olarak buğday unu kullanılabilir.

2. Arpa Ürünleri:

• Arpa Bazlı Ekmekler ve Şekersiz Tahıl Karışımları: Arpa içeren ekmekler veya arpa unu ile yapılmış diğer unlu mamuller gluten barındırır.
• Malt ve Maltlı İçecekler: Malt, arpadan elde edilir. Malt özü içeren bira, maltlı şekerlemeler, kahvaltılık gevrekler ve bazı hazır içecekler gluten içerebilir.

3. Çavdar Ürünleri:

• Çavdar Ekmeği: Çavdar unundan yapılmış ekmekler ve krakerler gluten içerir.
• Karma Un Karışımları: Buğday, arpa ve çavdarın karıştığı özel unlar ve tahıl karışımları glutenli olur.

4. Bazı Hazır Gıdalar:

• İşlenmiş Et Ürünleri (Sucuk, Sosis, Salam): Bazı işlenmiş et ürünleri üretim esnasında gluten içeren katkı maddeleri veya dolgu malzemeleri kullanabilir.
• Patates Kızartması Baharat Karışımları, Çıtır Kaplamalı Ürünler: Marketlerde satılan hazır kaplamalı ürünler, soslu atıştırmalıklar, baharatlı cipsler buğday unu içerebilir.
• Hazır Soslar, Salata Sosları, Soya Sosu: Bazı soya sosları, tatlandırıcı veya kıvam arttırıcı olarak buğday içerir.
• Kahvaltılık Gevrekler: Özellikle buğday, arpa veya çavdar içeren gevrekler, mısır gevreği adıyla satılsa da bileşenlerine dikkat etmek gerekir.

5. Bira ve Bazı Alkollü İçecekler:

• Bira: Çoğu bira arpa maltından yapılır ve doğal olarak gluten içerir.
• Aromalı Likörler: Bazı likör ve alkollü içeceklerde glutenli tahıllar kullanılabilir.

Glutenli Yiyecekler Hakkında Sık Sorulan Sorular

Soru 1: Her Buğday Ürünü Glutenli midir?
Cevap: Evet, buğdaydan yapılan un ve unlu mamullerin tamamı gluten içerir. Tam buğday, beyaz un, bulgur, irmik gibi bütün buğday kaynakları glutenli besinlerdir.

Soru 2: Arpa ve Çavdar da Buğday Kadar Glutenli mi?
Cevap: Evet, arpa ve çavdarda da gluten bulunur. Bu nedenle çölyak veya gluten intoleransı olanlar bu tahılları da tüketmemelidir.

Soru 3: Neden Bazı İşlenmiş Gıdalar Gluten İçerebilir?
Cevap: Kıvam artırıcı, bağlayıcı veya aroma verici madde olarak buğday unu veya gluten eklenebilir. Ürün etiketlerindeki içerik listesini dikkatlice incelemek gereklidir.

Soru 4: Mısır, Pirinç veya Yulaf Gluten İçerir mi?
Cevap: Saf mısır, pirinç ve kinoa gibi tahıllar gluten içermez. Ancak yulaf doğası gereği gluten içermezken, üretim ve işleme sürecinde buğdayla temas edebildiğinden “glutensiz” ibaresi bulunan yulaf tercih edilmelidir.

Soru 5: Glutensiz Ürünler Sağlıklı mıdır?
Cevap: Glutensiz ürünler, gluten intoleransı, çölyak hastalığı veya hassasiyeti olmayan kişiler için otomatik olarak daha sağlıklı anlamına gelmez. Önemli olan dengeli, çeşitli ve doğal besinlerden oluşan bir beslenme düzenine sahip olmaktır.

Soru 6: Gluten Hassasiyeti veya Çölyak Hastalığı Olanlar Ne Yapmalı?
Cevap: Mutlaka bir doktor veya diyetisyen kontrolünde glutensiz bir beslenme planı izlemelidirler. Glutensiz etiketli ürünleri tercih etmek, etiketleri dikkatle okumak, çapraz bulaşmaya karşı dikkatli olmak önemlidir.

Gluten, çölyak hastaları veya gluten intoleransı yaşayan kişiler için kesinlikle kaçınılması gereken bir bileşendir. Bu nedenle, satın alınan ürünlerin etiketlerini kontrol etmek, bilinen glutenli tahılları diyet planından çıkarmak ve gerekirse bir uzmana danışmak sağlıklı bir yaşam sürdürmek açısından kritik öneme sahiptir.